Νίκολα Τέσλα – Μπροστά του ο Τόμας Έντισον δεν πιάνει μία

Αν θέλετε, μπορείτε να τσεκάρετε τις σωστές απαντήσεις στην εγκυκλοπαίδεια (πάντως σας τις δίνω σε παρένθεση).

1)  Ποιος εφηύρε το ραδιόφωνο; 

2)  Ποιος εφηύρε το μηχάνημα ακτινών X; (Ο Ρέντγκεν)

3)  Ποιος εφηύρε τον ενισχυτή κενού σωλήνα; (Ο Ντε Φόρεστ)

Μια και μπήκατε στο κλίμα, ψάξτε τώρα να βρείτε ποιος ανακάλυψε τη λυχνία φθορισμού, τα φώτα νέον, το ταχύμετρο, το σύστημα ανάφλεξης αυτοκινήτου και τα θεμελιώδη γύρω από το ραντάρ, το ηλεκτρονικό μικροσκόπιο και το φούρνο μικροκυμάτων.

Το πιθανότερο είναι να δείτε ελάχιστες αναφορές σε κάποιον τύπο που τον έλεγαν Νίκολα Τέσλα, έναν από τους διασημότερους επιστήμονες στον κόσμο στις αρχές του 20ού αιώνα. Στην πραγματικότητα πολύ λίγος κόσμος σήμερα έχει ακούσει κάτι γι’ αυτόν τον άνθρωπο. Ας είναι καλά ο Τόμας Έντισον και οι υφιστάμενοί του στην Τζένεραλ Ελέκτρικ, που φρόντισαν γι’ αυτό σε μεγάλο βαθμό.

Πολλοί θεωρούσαν τον Τέσλα (και ορισμένοι εξακολουθούν να τον θεωρούν) έναν εκκεντρικό που μιλούσε για θανατηφόρες ακτίνες, οι οποίες μπορούσαν να καταστρέψουν δέκα χιλιάδες αεροπλάνα σε 250 μίλια απόσταση. Υποστήριζε πως ήταν ικανός να χωρίσει τη Γη στα δύο. Στα τέλη του 19ου αιώνα ο Τέσλα πίστευε πως τόσο η φωνή όσο και η εικόνα μπορούν να μεταδοθούν μέσω του αέρα, και ουσιαστικά είπε στον Έντισον να πάρει το ηλεκτρικό του σύστημα και να το βάλει εκεί που ξέρετε. Έτρεφε μια παράξενη απέχθεια για τα μαργαριτάρια και είχε απαγορεύσει στις υπαλλήλους του να τα φοράνε. Ακόμη πιο παράξενο ήταν το γεγονός ότι μετρούσε τον όγκο όλης της τροφής του πριν καθήσει να φάει.

Με άλλα λόγια, όποιος έτυχε να ακούσει για τον Τέσλα πρέπει να τον θεωρεί πρώτης τάξεως ψωνάρα.

Ομως έχει ο καιρός γυρίσματα.

Αν βάλουμε στην άκρη τις παραξενιές του, τις οποίες απόκτησε στο δεύτερο μισό της ζωής του, ο Τέσλα εφεύρε ένα προς ένα τα αντικείμενα που αναφέρονται στην αρχή της ιστορίας (χωρίς όμως να του αποδίδονται) κι επιπλέον πολλά, πολλά περισσότερα. Ρίξτε μια ματιά γύρω σας κι έχετε πολλές πιθανότητες να δείτε πως ο Τέσλα είναι υπεύθυνος για τα περισσότερα αντικείμενα, που κάνουν τη μοντέρνα ζωή τόσο απλή.

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο Νίκολα Τέσλα υπήρξε η μεγαλύτερη διάνοια από την εποχή του Ντα Βίντσι.

Ποια ήταν όμως αυτή η ιδιοφυία;

Ο μικρός Νίκι Τέσλα ήταν σερβικής καταγωγής και γεννήθηκε στο Σμίλιγιαν της Κροατίας (τότε ανήκε στην Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία) πίσω στα 1856. Διέθετε εξαιρετική μνήμη κι έμαθε να μιλάει έξι γλώσσες .Ο Τέσλα σπούδασε τέσσερα χρόνια μαθηματικά, φυσική και μηχανική στο Αυστριακό Πολυτεχνικό Ινστιτούτο του Γκρατς.

Όμως αυτό που τον έκανε μεγάλο ήταν η εκπληκτική κατανόηση του ηλεκτρισμού. Θυμηθείτε πως ήταν μια εποχή που ο ηλεκτρισμός βρισκόταν σε νηπιακό στάδιο.

Όταν ο Τέσλα έφτασε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ το 1884, πήγε να εργαστεί για τον Τόμας Έντισον. Ο Έντισον αντιμετώπιζε ένα σωρό προβλήματα με το δικό του σύστημα ηλεκτρισμού DC (Direct Current, δηλαδή συνεχές ρεύμα). Έταξε στον Τέσλα χοντρά λεφτά σε μπόνους, αν ο τελευταίος κατόρθωνε να αφαιρέσει τους «ιούς» από το σύστημα. Χάρη στον Τέσλα ο Έντισον εξοικονόμησε πάνω από 100.000 δολάρια (εκατομμύρια δολάρια με τις σημερινές προδιαγραφές) αλλά ο Έντισον αρνήθηκε να τηρήσει τη συμφωνία από τη μεριά του. Ο Τέσλα παραιτήθηκε και οι άνθρωποι του Έντισον κατέβαλαν σημαντικές προσπάθειες να συνθλίψουν την ιδιοφυία του. Αυτή είναι μια από τις βασικές αιτίες για τις οποίες ο Τέσλα είναι σήμερα άγνωστος.

Ο Τέσλα επεξεργάστηκε ένα βελτιωμένο σύστημα ηλεκτρικών εκπομπών, που δεν είναι άλλο από το AC (AlternatingCurrent, εναλλασσόμενο ρεύμα) , το οποίο χρησιμοποιούμε στα σπίτια μας σήμερα. To AC προσέφερε σοβαρά πλεονεκτήματα σε σχέση με το σύστημα DC. Χρησιμοποιώντας τους βελτιωμένους μετασχηματιστές του Τέσλα (δεν τους εφεύρε εκείνος) η τάση του εναλλασσόμενου ρεύματος μπορούσε να αυξηθεί και να μεταδοθεί σε μακρινές αποστάσεις με λεπτά καλώδια. Δε θα μπορούσε να γίνει το ίδιο με το συνεχές ρεύμα, καθώς η μετάδοσή του θα απαιτούσε μια μεγάλη εγκατάσταση σε κάθε τετραγωνικό χιλιόμετρο και πολύ παχιά καλώδια.

Φυσικά, ένα σύστημα μετάδοσης θα ήταν ατελές χωρίς τα κατάλληλα εξαρτήματα. Έτσι ο Τέσλα εφεύρε τους κινητήρες, που χρησιμοποιούνται σχεδόν σε κάθε ηλεκτρική εφαρμογή στο σπίτι σας. Δεν ήταν εύκολο κατόρθωμα. Οι επιστήμονες στα τέλη του 19ου αιώνα ήταν πεπεισμένοι ότι κανένας κινητήρας δε θα μπορούσε να φτιαχτεί για σύστημα εναλλασσόμενου ρεύματος, κάτι που καθιστούσε τη χρήση του AC χάσιμο χρόνου. Στο φινάλε, αν το ρεύμα αλλάζει κατεύθυνση εξήντα φορές το δευτερόλεπτο, ο κινητήρας θα χτυπιέται μπρος-πίσω και δε θα κάνει τίποτε. Ο Τέσλα έλυσε εύκολα το πρόβλημα και απέδειξε ότι όλοι έκαναν λάθος.

Τα νέα άρχισαν να διαδίδονται για το σύστημα εναλλασσόμενου ρεύματος και τελικά έφτασαν στα αφτιά του Τζορτζ Ουεστινγκχάους.

Ο Τέσλα υπέγραψε συμβόλαιο με τον Ουίστινγκχάους, σύμφωνα με το οποίο θα εισέπραττε 2,5 δολάρια για κάθε κιλοβάτ εναλλασσόμενου ρεύματος που θα πουλούσαν. Ξαφνικά ο Τέσλα βρέθηκε να έχει στα χέρια του όλα τα απαραίτητα μετρητά για να πραγματοποιήσει κάθε πείραμα που είχε ονειρευτεί.

Ξεκίνησε χρησιμοποιώντας λάμπες φθορισμού στο εργαστήριό του, περίπου σαράντα χρόνια προτού τις «εφεύρει» η βιομηχανία. Σε διεθνείς εκθέσεις και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις, έπαιρνε γυάλινους σωλήνες και τους έδινε το σχήμα του ονοματος διάσημων επιστημόνων. Ήταν οι πρώτες επιγραφές νέον, που σήμερα βλέπουμε παντού ολόγυρά μας. Επίσης ο Τέσλα σχεδίασε την πρώτη υδροηλεκτρική εγκατάσταση στον κόσμο, που βρίσκεται στους καταρράκτες του Νιαγάρα. Επιπροσθέτους, πατεντάρησε το πρώτο ταχύμετρο αυτοκινήτου.

Ομως ο Έντισον είχε επενδύσει πολλά χρήματα στο σύστημα συνεχούς ρεύματος κι έτσι η Τζένεραλ Ελέκτρικ έβαλε τα δυνατά της να δυσφημεί τον Τέσλα σε κάθε ευκαιρία. Ο Έντισον προσπαθούσε συστηματικά να αποδείξει ότι ο ηλεκτρισμός του εναλλασσόμενου ρεύματος ήταν πολύ πιο επικίνδυνος από την ισχύ του δικού του συνεχούς.

Ο Τέσλα αντεδρασε εξαπολύοντας τη δική του εκστρατεία αγοράς. Στη Διεθνή Έκθεση του Σικάγο, το 1893 (με σύνολο 21 εκατομμύρια επισκέπτες), έκανε επίδειξη του πόσο ασφαλής είναι ο ηλεκτρισμός του εναλλασσόμενου ρεύματος τυλίγοντας στο σώμα του λαμπτήρες υψηλής συχνότητας. Το ανθρώπινο πηνίο εκτόξευε ηλεκτρικές εκκενώσεις προς το πλήθος χωρίς να παθαίνει τίποτε. Ωραίο κόλπο!

Όταν οι οφειλές προς τον Τέσλα άρχισαν να υπερβαίνουν το 1 εκατομμύριο δολάρια, ο Ουεστινγκχάους άρχισε να αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα. Ο Τέσλα συνειδητοποίησε πως αν το συμβόλαιό του εξακολουθούσε να ισχύει, ο Ουεστινγκχάους θα χρεοκοπούσε υπέρ του, κι εκείνος δεν είχε καμία όρεξη να τα βρει με τους πιστωτές. Το όνειρό του ήταν να φτιάξει φτηνό εναλλασσόμενο ρεύμα, προσιτό σε όλο τον κόσμο. Ο Τέσλα πήρε το συμβόλαιό του και το έσκισε! Αντί να γίνει ο πρώτος δισεκατομμυριούχος στον κόσμο, παραχώρησε όλα τα δικαιώματα των εφευρέσεων του έναντι 216.000 δολαρίων.

Το 1898 επέδειξε στον κόσμο το πρώτο τηλεχειριζόμενο μοντέλο σκάφους στο Μάντισον Σκουέρ Γκάρντεν. Πρόθεσή του ήταν να πουλήσει την εφεύρεση ως μη επανδρωμένη τηλεχειριζόμενη τορπίλη, αλλά το υπουργείο Πολέμου την απέρρι-ψε. Μπορείτε όμως να λέτε «ευχαριστώ» στον Τέσλα για όλα τα τηλεχειριζόμενα αεροπλάνα, αυτοκίνητα, σκάφη και τηλεοράσεις .