Η αλήθεια είναι ότι όλοι έχουμε βρεθεί σε εκείνη τη στιγμή αμηχανίας όπου το όνομα κάποιου… απλά εξαφανίζεται από το μυαλό μας. Σας έχουν συστήσει κάποιον πριν λίγα λεπτά και ξαφνικά νιώθετε ότι δεν θυμάστε τίποτα. Ή συναντάτε έναν γνωστό στο δρόμο, αλλά το όνομά του αρνείται πεισματικά να έρθει στο μυαλό. Μην ανησυχείτε· συμβαίνει σε πάρα πολλούς και συνήθως δεν σημαίνει κάτι ανησυχητικό.
Γιατί μπλοκάρει ο εγκέφαλος με τα ονόματα
Τα ονόματα είναι από τις πιο «ευαίσθητες» πληροφορίες για τη μνήμη μας. Ο νευρολόγος Dr. Rafael Villino εξηγεί ότι όταν γνωρίζουμε έναν νέο άνθρωπο, το όνομά του αποθηκεύεται πρώτα στη βραχυπρόθεσμη μνήμη. Εκεί όπου όλα διαρκούν λίγα λεπτά. Αν δεν ξανακούσουμε το όνομα, δεν έχουμε κάποιο ιδιαίτερο κίνητρο να το θυμόμαστε ή δεν το συνδέσουμε με εικόνες, είναι απόλυτα φυσιολογικό να το ξεχάσουμε γρήγορα.
Και υπάρχει και κάτι ακόμη: η ανάκληση ονομάτων εξαρτάται από περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη γλώσσα και βρίσκονται στον κροταφικό λοβό. Γι’ αυτό και όταν υπάρχει κάποια δυσκολία στη μνήμη, τα ονόματα είναι συνήθως τα πρώτα που «χάνονται».
Πότε η αφηρημάδα γίνεται σημάδι ότι χρειάζεται προσοχή
Κάποια πτώση της μνήμης με την ηλικία είναι φυσιολογική. Σύμφωνα με τον Dr. Villino, ο εγκέφαλος λειτουργεί στο καλύτερό του σημείο γύρω στα 60–65. Από εκεί και πέρα, μικρές δυσκολίες θεωρούνται αναμενόμενες. Όμως, όταν οι ξεχάσεις αφορούν πράγματα καθημερινά, σημαντικά ή όταν οι γύρω μας παρατηρούν αλλαγές, τότε μπορεί να μιλάμε για ήπια γνωστική διαταραχή.
Εκεί χρειάζεται ένας έλεγχος με ειδικά τεστ που δείχνουν αν οι δυσκολίες είναι πάνω από το φυσιολογικό για την ηλικία και το μορφωτικό επίπεδο. Αν κάτι σας ανησυχεί, μην το αφήσετε στην τύχη.
Πώς η καθημερινότητα επηρεάζει πραγματικά τη μνήμη σας
Δεν είναι πάντα θέμα παθολογίας. Πολλές φορές, απλά ο τρόπος ζωής μας κουράζει τον εγκέφαλο.
Το άγχος ρίχνει την προσοχή και δυσκολεύει την επεξεργασία νέων πληροφοριών.
Το multitasking μας κάνει να μην συγκεντρωνόμαστε πουθενά πραγματικά.
Η έλλειψη ύπνου εμποδίζει τον εγκέφαλο να «καθαρίσει» επιβλαβείς ουσίες που σχετίζονται με τη γνωστική φθορά.
Όσο πιο κουρασμένοι ή πιεσμένοι είμαστε, τόσο πιο συχνά θα νιώθουμε ότι η μνήμη μάς προδίδει, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα.
Τρόποι να ενισχύσετε τη μνήμη σας εύκολα και καθημερινά
Δεν χρειάζεται κάτι περίπλοκο ή ακριβό για να «γυμνάσετε» τον εγκέφαλό σας. Μικρές νοητικές προκλήσεις καθημερινά μπορούν να κάνουν διαφορά.
Το διάβασμα, τα σταυρόλεξα, οι γρίφοι και τα παζλ ενεργοποιούν τον εγκέφαλο και βελτιώνουν την ικανότητα συγκέντρωσης. Όσο πιο συχνά κάνετε κάτι που σας ζορίζει ελαφρώς, τόσο πιο ανθεκτική γίνεται η μνήμη.
Και φυσικά, η διατροφή παίζει μεγάλο ρόλο. Η έλλειψη βιταμινών του συμπλέγματος Β ή φολικού οξέος μπορεί να επηρεάσει τη γνωστική λειτουργία, αλλά διορθώνεται. Επίσης, η αφυδάτωση, ειδικά σε άτομα με προδιάθεση για Αλτσχάιμερ, μπορεί να επιδεινώσει τη σύγχυση. Η σωστή ενυδάτωση και μια ισορροπημένη διατροφή είναι απλά αλλά ισχυρά μέσα προστασίας.
Πότε είναι πραγματικά ώρα να δεις έναν νευρολόγο
Το ότι ξεχνάτε ονόματα περιστασιακά δεν είναι λόγος πανικού. Όμως, αν η μνήμη σας χειροτερεύει σταδιακά ή αν έχετε ακούσει σχόλια από ανθρώπους γύρω σας, τότε καλό είναι να ζητήσετε τη γνώμη ενός ειδικού.
Ο νευρολόγος μπορεί να αξιολογήσει αν πρόκειται για κάτι φυσιολογικό ή για μια κατάσταση που χρειάζεται παρακολούθηση. Όσο νωρίτερα γίνει η διάγνωση, τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα οποιασδήποτε παρέμβασης.
Τι μπορείτε να κάνετε από σήμερα για να προστατέψετε τον εγκέφαλό σας
Η ηλικία είναι ένας σημαντικός παράγοντας για παθήσεις όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, αλλά δεν είναι ο μοναδικός. Ο τρόπος ζωής παίζει τεράστιο ρόλο.
Το κάπνισμα επιβαρύνει τον εγκέφαλο.
Η καθιστική ζωή μειώνει την οξυγόνωση και την ενέργεια του οργανισμού.
Η κακή διατροφή επηρεάζει άμεσα τη μνήμη.
Τα ανεξέλεγκτα προβλήματα πίεσης ή σακχάρου αυξάνουν τον κίνδυνο γνωστικών διαταραχών.
Ακόμα και μικρές αλλαγές, όπως λίγο περπάτημα κάθε μέρα, καλύτερη ποιότητα ύπνου και αποφυγή υπερβολικού στρες, μπορούν να έχουν εντυπωσιακά αποτελέσματα στη μνήμη.
Η αλήθεια είναι πως οι ξεχάσεις δεν είναι πάντα σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά. Κάποιες φορές είναι απλά ο τρόπος του εγκεφάλου να πει ότι χρειάζεται λίγο χώρο, λίγη ξεκούραση και λίγη φροντίδα.
