Μια ανακάλυψη που μοιάζει με σενάριο ταινίας έγινε πρόσφατα στη Μπαρμπέιντος. Οι επιστήμονες εντόπισαν ξανά το Barbados threadsnake, το μικρότερο φίδι στον κόσμο, που όλοι πίστευαν ότι είχε εξαφανιστεί. Και μιλάμε για ένα πλάσμα τόσο μικροσκοπικό που όταν το δείτε, δύσκολα θα το πιστέψετε.
Ένα φίδι μικρότερο κι από γαιοσκώληκα
Όταν ενηλικιωθεί, το συγκεκριμένο φίδι φτάνει μόλις τα 7 με 10 εκατοστά. Είναι πιο κοντό κι από πολλούς γαιοσκώληκες και τόσο λεπτό όσο ένα μακαρόνι. Αν κουλουριαστεί, έχει περίπου το μέγεθος ενός κέρματος. Δεν βλέπει, μιας και είναι τυφλό, και βασίζεται σε άλλες αισθήσεις για να βρει τροφή – κυρίως τερμίτες και αυγά τερμιτών.
Η ιστορία της ανακάλυψής του
Το είδος αυτό παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 1889. Όμως, καταγράφηκε ελάχιστες φορές από τότε και οι επιστήμονες φοβούνταν ότι είχε χαθεί για πάντα. Στα τέλη του 20ού αιώνα είχε σχεδόν εξαφανιστεί από τα μάτια τους. Το 2008, μελετήθηκε γενετικά και αναγνωρίστηκε ως ξεχωριστό είδος. Όμως, μετά πέρασαν σχεδόν δύο δεκαετίες χωρίς κανένα ίχνος. Έτσι, το Barbados threadsnake μπήκε στη λίστα των «χαμένων ειδών» της οργάνωσης Re:wild.
Το μεγάλο come back
Τον Μάρτιο του 2025, μια ομάδα βιολόγων έκανε έρευνα στη Μπαρμπέιντος στο πλαίσιο του προγράμματος Conserving Barbados’ Endemic Reptiles (CBER). Καθώς μελετούσαν ένα δέντρο, αποφάσισαν να σηκώσουν έναν βράχο. Κάτω από αυτόν υπήρχε ένα μικροσκοπικό φίδι. Στην αρχή δεν ήξεραν αν ήταν το είδος που περίμεναν, όμως το ένστικτό τους έλεγε πως ναι. Το μετέφεραν στο εργαστήριο, το έβαλαν σε ένα βάζο με χώμα και φύλλα και το εξέτασαν στο μικροσκόπιο.
Η στιγμή της επιβεβαίωσης
Η ταυτοποίηση δεν ήταν εύκολη, καθώς το φίδι κουνιόταν συνεχώς. Ένας ερευνητής κατέγραψε βίντεο και το πάγωσε σε καρέ για να μελετήσει καλύτερα τις λεπτομέρειες. Τελικά, διαπιστώθηκε ότι είχε τα χαρακτηριστικά του Barbados threadsnake: ανοιχτόχρωμες πορτοκαλί γραμμές στο σώμα και μάτια στο πλάι του κεφαλιού. Ένα μήνα μετά, η ομάδα βρήκε και δεύτερο άτομο.
Γιατί έχει σημασία η διάκριση από άλλα είδη
Το συγκεκριμένο φίδι μοιάζει πολύ με το Brahminy blind snake, γνωστό και ως flowerpot snake. Το δεύτερο είναι εισβολικό είδος που ήρθε τυχαία στο νησί και αποτελεί απειλή για την τοπική πανίδα. Έτσι, ήταν κρίσιμο να ξεκαθαριστεί ότι μιλάμε για το γνήσιο Barbados threadsnake, ένα είδος που υπάρχει μόνο στη Μπαρμπέιντος.
Η Μπαρμπέιντος χάνει τη βιοποικιλότητά της
Το νησί έχει δει δεκάδες είδη να εξαφανίζονται. Η αποψίλωση των δασών ξεκίνησε πριν 500 χρόνια με την αποικιοκρατία και σήμερα πάνω από το 98% των δασών έχει χαθεί. Είδη όπως ο Barbados racer, ο Barbados skink, ο Barbados rice rat και άλλα δεν υπάρχουν πια. Το μικροσκοπικό αυτό φίδι είναι ένα από τα ελάχιστα που απέμειναν.
Γιατί είναι σημαντική η ανακάλυψη
Μπορεί να είναι μικροσκοπικό και αθώο, αλλά το Barbados threadsnake είναι σύμβολο ελπίδας. Μας δείχνει ότι ακόμα και σε ένα περιβάλλον που έχει αλλάξει τόσο δραματικά, η φύση βρίσκει τρόπο να επιβιώνει. Η ύπαρξή του υπενθυμίζει ότι πρέπει να προστατεύουμε ό,τι έχει απομείνει από την άγρια ζωή της Μπαρμπέιντος και να δίνουμε σημασία ακόμη και στα πιο μικρά πλάσματα.
Ένα μήνυμα για το μέλλον
Οι επιστήμονες δεν κρύβουν τη χαρά τους. Όπως δήλωσε ένας από αυτούς, η ανακάλυψη ήταν από τις κορυφαίες στιγμές της καριέρας του. Και πράγματι, το να βρεις ξανά ένα είδος που όλοι νόμιζαν χαμένο, δεν είναι απλά επιστημονικό γεγονός – είναι μια υπενθύμιση ότι η ελπίδα δεν πεθαίνει ποτέ.
Το πιο μικρό φίδι του κόσμου ξαναβρέθηκε. Και μαζί του ξαναγεννήθηκε η πίστη ότι ακόμα και οι πιο μικρές μορφές ζωής αξίζουν να προστατευτούν.
