Πόσα μυρμήγκια υπάρχουν στη Γη; Η απάντηση θα σας αφήσει άφωνους
Όταν σκεφτόμαστε τα μυστήρια του κόσμου, στο μυαλό μας έρχονται εικόνες από απέραντους γαλαξίες ή τις απίστευτες εκτάσεις της Σαχάρας. Αλλά υπάρχει ένα μικροσκοπικό, σχεδόν αόρατο, πλάσμα που κυκλοφορεί γύρω μας… και είναι πολύ, μα πάρα πολύ περισσότερο απ’ όσο νομίζετε: τα μυρμήγκια!
Γιατί μας ενδιαφέρει πόσα μυρμήγκια υπάρχουν;
Μπορεί να σας φαίνεται αστείο, αλλά η απάντηση στο ερώτημα “πόσα μυρμήγκια υπάρχουν στη Γη;” δεν είναι απλώς θέμα περιέργειας. Οι επιστήμονες θεωρούν τα μυρμήγκια εξαιρετικά σημαντικούς δείκτες για την υγεία του οικοσυστήματος.
Επειδή παίζουν ρόλο-κλειδί στην κυκλοφορία των θρεπτικών συστατικών, στον αερισμό του εδάφους, αλλά και στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, η καταγραφή του αριθμού τους μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα την ίδια τη φύση.
Ο απίστευτος αριθμός: 20 τετράκις εκατομμύρια μυρμήγκια!
Ναι, καλά διαβάσατε. Σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα των Σαμπίν Νούτεν και Πάτρικ Σουλτάις, υπάρχουν περίπου 20 τετράκις εκατομμύρια μυρμήγκια στον πλανήτη. Αυτός ο αριθμός είναι ένα 20 ακολουθούμενο από 15 μηδενικά – τόσο μεγάλος που σχεδόν χάνεται στη φαντασία.
Η συνολική τους μάζα; Περίπου το 20% της συνολικής ανθρώπινης βιομάζας. Ξεπερνά δηλαδή τη συνδυασμένη μάζα όλων των άγριων πτηνών και θηλαστικών της Γης!
Πού ζουν όλα αυτά τα μυρμήγκια;
Δεν είναι παντού. Οι περισσότερες αποικίες εντοπίζονται σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές, με πυκνή βλάστηση και υψηλές θερμοκρασίες. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τα μυρμήγκια ευδοκιμούν ιδιαίτερα στα δάση – όπου φωλιάζουν κάτω από τα φύλλα – και στις ξηρές εκτάσεις, όπου βρίσκουν καταφύγιο στο χώμα.
Αντίθετα, σε περιοχές με πολύ κρύο ή μεγάλη αστικοποίηση, οι πληθυσμοί τους είναι περιορισμένοι.
Γιατί είναι τόσο «δυνατά» αυτά τα μικρά πλάσματα;
Τα μυρμήγκια είναι απίστευτα κοινωνικά. Δεν έχουν αρχηγό, ούτε έναν «καπετάνιο». Όλη η αποικία λειτουργεί συλλογικά – σαν ένας υπερ-εγκέφαλος. Μοιάζουν με τον ανθρώπινο εγκέφαλο, όπου κάθε νευρώνας από μόνος του δεν κάνει πολλά, αλλά όλοι μαζί κάνουν θαύματα.
Οι αποικίες μυρμηγκιών μπορούν να φτιάξουν γέφυρες με τα σώματά τους, να δημιουργήσουν περίπλοκα μονοπάτια και να συνεργαστούν με άλλα έντομα ή φυτά, ενισχύοντας τη βιοποικιλότητα του οικοσυστήματος στο οποίο ζουν.
Τα καλά και τα κακά της παρουσίας τους
Ας μην ωραιοποιούμε τα πάντα. Ναι, τα μυρμήγκια βοηθούν στην ανακύκλωση θρεπτικών συστατικών, στη διασπορά σπόρων, στον αερισμό του εδάφους και συμβάλλουν στην αποσύνθεση οργανικών υλικών. Όλα αυτά κάνουν καλό στο περιβάλλον.
Αλλά υπάρχουν και “ενοχλητικές” πτυχές. Μερικά είδη είναι χωροκατακτητικά – όπως τα περίφημα μυρμήγκια της φωτιάς – που εξαπλώνονται επικίνδυνα και απειλούν τα ντόπια οικοσυστήματα.
Μυρμήγκια και κλιματική αλλαγή
Καθώς οι θερμοκρασίες αλλάζουν παγκοσμίως, οι επιστήμονες εκφράζουν ανησυχίες για το πώς θα προσαρμοστούν οι αποικίες των μυρμηγκιών. Οι πληθυσμοί τους επηρεάζονται άμεσα από τη ζέστη, τις βροχές και τη διαθέσιμη τροφή.
Η μελέτη αυτών των εντόμων μπορεί να λειτουργήσει σαν προειδοποιητικό “καμπανάκι” για τα μελλοντικά οικολογικά σενάρια. Αν κάτι δεν πάει καλά στα μυρμήγκια, ίσως σύντομα να μη πάει καλά και στον υπόλοιπο πλανήτη.
Πώς έγινε η μέτρηση όλων αυτών των μυρμηγκιών;
Η επιστημονική ομάδα συγκέντρωσε στοιχεία από 489 μικρότερες μελέτες που είχαν γίνει σε διάφορες περιοχές του κόσμου. Ανέλυσαν πληθυσμούς μυρμηγκιών τόσο στο έδαφος όσο και στα δέντρα, δημιουργώντας μια ολοκληρωμένη παγκόσμια βάση δεδομένων.
Αυτό το τεράστιο έργο προσέφερε για πρώτη φορά μια ολοκληρωμένη εικόνα για το πού ζουν τα μυρμήγκια, σε ποιες ποσότητες και πώς επηρεάζουν το περιβάλλον.
Ένα πλάσμα, χιλιάδες ρόλοι
Τα μυρμήγκια δεν είναι απλώς έντομα που περπατούν στο πεζοδρόμιο. Είναι μηχανικοί, γεωπόνοι, καθαριστές και ακόμα και αγρότες – αφού μερικά είδη καλλιεργούν μύκητες ή προστατεύουν αφίδες για την “παραγωγή” μελιτώματος.
Η σημασία τους για τη φύση είναι τεράστια και δυσανάλογη με το μέγεθός τους. Κι όμως, τα βλέπουμε καθημερινά και σπάνια σκεφτόμαστε τι κάνουν για τον κόσμο μας.
Το μέλλον ανήκει… και στα μυρμήγκια
Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η καλύτερη κατανόηση του ρόλου των μυρμηγκιών είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ισορροπίας στον πλανήτη μας. Όσο μικρά κι αν είναι, η επίδρασή τους είναι τεράστια.
Επόμενη φορά που θα δείτε ένα μυρμήγκι να σκαρφαλώνει στο τοίχο ή να κουβαλάει ψίχουλο 10 φορές το βάρος του, θυμηθείτε: ανήκει σε έναν πληθυσμό που αριθμεί 20 τετράκις εκατομμύρια μέλη. Και παίζει ρόλο πολύ μεγαλύτερο απ’ όσο νομίζετε.
