Close Menu
    Facebook X (Twitter) Instagram
    Facebook X (Twitter) Instagram Vimeo
    NewSide
    Τρίτη, 15 Ιουλίου
    • ΕΛΛΑΔΑ
    • ΚΟΣΜΟΣ
    • ΔΙΑΦΟΡΑ
    • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
    • LIFESTYLE
    • ΤΑΞΙΔΙ
    • PEOPLE
    • ΑΣΤΕΙΑ
    • ΖΩΔΙΑ
    • MEDIA
    • ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ
    • ΦΙΛΟΖΩΙΚΑ
    • ΠΙΣΩ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ
    • ΕΙΔΗΣΕΙΣ
    NewSide
    Αρχική » Όταν 88χρονη Κρητικιά δούλευε στα χωράφια και ζύμωνε παραδοσιακό ψωμί
    ΠΙΣΩ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ

    Όταν 88χρονη Κρητικιά δούλευε στα χωράφια και ζύμωνε παραδοσιακό ψωμί

    13 Ιανουαρίου 2025Updated:13 Ιανουαρίου 2025Δεν υπάρχουν Σχόλια6 Mins Read
    Facebook Twitter Pinterest LinkedIn WhatsApp Email
    Follow Us
    Google News Flipboard
    Share
    Facebook Twitter LinkedIn Email Telegram

    Ήταν Φεβρουάριος του 2017 όταν έφυγε σε ηλικία 88 χρόνων η Ευαγγελία Χουστουλάκη από το χωριό Γαλιά του Νομού Ηρακλείου Κρήτης. Λίγο καιρό νωρίτερα  με 80 έτη εμπειρία στο ψωμί και στα 88 της χρόνια, η πρεσβυτέρα Ευαγγελία Χουστουλάκη από τη Γαλιά, δίδασκε τα παιδιά της τα μυστικά του ψωμιού στον παλιό ξυλόφουρνο!

    Δεν γνωρίζε μονάχα πως να μπολιάζει τα δένδρα της, και μάλιστα στην ηλικία της, αλλά γνωρίζε καλά να φτάχνει και τράφους στα χωράφια της, και να κάνει ασφαλώς και πεντανόστιμο ψωμί!

    Τότε ο  γιός της παπαδιάς o Mανώλης, θέλησε να φτιάξει »ενα ψωμί που να σε πχιάνει» όπως λέει, και »να σε κρατάει» άμα φάς ένα χαραμάδι.

    Αποφάσισε έτσι, να ζυμώσει 35 κιλά αλεύρι ανάμεικτο με κριθάρι και βρώμη, αλλά με τις συμβουλές και τις καθοδηγίες της μητέρας του, σχεδόν αιωνόβιας Ευαγγελίας.

    “70 οκάδες φτάζυμο ψωμί εζύμωνα μιά φορά μόνη μου”! Θα μας πει η γηραιά πλέον παπαδιά.

    Βέβαια όπως μας είπε, πολλες φορές τη βοήθαγε και η μεγάλη της κόρη η Μαρία. Στο φούρνο μας, όλη η γειτονιά εζύμωνε κάποτε!

    Η μιά γυναίκα εβοήθαγε την άλλη, και οι άνδρες ανάβανε το φούρνο. Όταν ήταν να ζυμώσουν, την προηγούμενη μέρα, ο άνδρας του σπιτιού, θα πήγαινε με το γαιδουράκι στο βουνό, να βρεί τέσσερα δεμάθια ξύλα.

    Απο φουντερά, θύμους, αθινοκαλιές, αστυβίδες, μέχρι πιό χονδρά ξύλα όπως κατσοπρίνια, σκίνους, η ακόμη και ασπαλάθους!

    Σήμερο δεν πολυζυμώνουν στους παλιούς φούρνους, γιατί οι νέες γυναίκες δεν γνωρίζουν καλά τα μυστικά του ψωμιού, ειδικά του φτάζυμου. Το ψωμί θέλει τέχνη και εμπειρία, έλεγε η ίδια.

    Για το “κακό μάτι” μας είπε η παπαδιά:

    -Μιά φορά παιδί μου εζύμωσα μόνη μου 40 οκάδες ψωμί, και εμπήκε μια γυναίκα και το ξάνοιξε μόνο στσι τάβλες, και ντελόγο τα ψωμιά ούλα εκρεμάσανε και επέσανε!

    Κακό πράμα το μάτι παιδί μου, και το ψωμί είναι ευαίσθητο στο κακό μάτι!

    Θυμούμαι ακόμη παιδί μου, κάθε που θαλα ζυμώσω, ερχότανε οι γειτόνισσες και φέρνανε μια πετσέτα, να τως ε βάλω τέσσερα ψωμιά άψητα, και με αυτά ζυμώνανε και αυτές.

    Στη συνέχεια μου τα επιστρέφανε ψημένα.

    Τα ψωμιά αυτά δηλαδή, τα είχανε για προζύμι. Τα ανακατεύανε με την υπόλοιπη ζύμη μέχρι να φουσκώσει!

    Υπήρχε όμως και μια παλιά κουβέντα που έλεγε:

    “Χαιράμενη εζύμωσε μπουκιά ψωμι δεν ήδωκε. Στάσου ήλιε στάσου”

    Η σοφή κουβέντα παιδί μου ήθελε να πεί, πως πάντα πρέπει να δίνουμε ψωμί στους άλλους που είναι κοντά.

    Ακόμα θυμούμαι, οντε ν-εφτιάχνανε την εκκλησία του χωργιού μας οι εργάτες, τρείς φορές τως επήγα ψωμί ζυμωτό, που το τρώγανε σκέτο πρίν το φαί!

    Το φτάζυμό μου ήτονε περιζήτητο!

    Οντο θελα ψήνεται στο φούρνο το ψωμί, και ήπερνε ο αέρας τη μυρωδιά από τη καμινάδα, εμοσχομύριζε ούλη η γειτονιά!

    Εγώ κάθε που θαλα ζυμώσω παιδί μου μόνο να τα θωρώ ψημένα τα ψωμιά εχόρταινα!

    Παράλληλα, λέγοντάς μας αυτά, μας έδειχνε πραχτικά πως γίνεται το καλό ζύμωμα..

    -Πρέπει να έχουμε τα χέρια μας σφιχτά στη φούχτα, μας λέει, με τη μύτη της φούχτας προς τα κάτω.

    Πρέπει να χώνουμε τη γροθιά μας μέχρι τον πάτο στη ζύμη, να ανεβαίνει το ένα χέρι, και στη συνέχεια με τον ίδιο τρόπο να κατεβαίνει το άλλο.

    Έτσι γίνεται το ζύμωμα παιδί μου, μου λέει η θεία η παπαδιά.

    Σήμερα ζύμωσε η παπαδιά με μαγιά, αλλά μιά άλλη φορά μας είπε πως θα μας δείξει και πως γινόταν παλιά και το φτάζυμο, που ήταν από κοπανισμένα ρεβύθια, μαζί με ζεστο νερό στο κουρούπι, που το λέγανε »κουνενό».

    Δεν είχαμε σήμερα κουνενό, και έτσι στα 35 κιλά αλεύρι βάλαμε 150 γραμμάρια μαγιά, ενα κιλό ζάχαρη, και 400 γραμμάρια αλάτι.

    Από βραδύς έμεινε η μαγια με ζεστό νερό στην άκρη της σκάφης, και σκεπάστηκε καλά με μιά κουβέρτα.

    Το πρωί ηδη είχε αρχίσει να αφρίζει και στη συνέχεια προσθέτοντας κι άλλο ζεστό νερό, άρχισε το ζύμωμα!

    Η παπαδιά μας έδειχνε πως γίνεται το ζύμωμα, πως αποσπούσε μια μεγάλη ποσότητα ζύμης και την έκανε τούμπα για να τη ζυμώνει.

    Κατόπιν άφησε τη ζύμη μιά ώρα να »ξεκουραστεί» και στη συνέχεια πήρε την ανάλλογη ποσότητα για το πρώτο ψωμί.

    Το πρώτο ψωμί που κάνουμε, είναι το πρόσφορο μας, και είναι στρογυλλο.

    Εχουμε μια στάμπα με τη σφραγίδα του Χριστού και την τυπώνουμε πάνω στο πρόσφορό μας.

    Μετά πλάθουμε τα άλλα ψωμιά μας στενόμακρα.

    Σε κάθε ψωμί χαράσσουμε 5 η 6 γραμμές, για να κόβεται μετά εύκολα.

    Το πρόσφορο θα το πήγαιναν το πρωί την Κυριακή στην εκκλησία.

    Ενα ένα το ψωμί που έφτιαχνε η παπαδιά, το τοποθετούσαμε στις τάβλες.

    Όταν γέμιζε η μιά τάβλα προσθέταμε δίπλα καιμτην άλλη.

    Γίνανε σύνολο 115 ψωμιά!

    Ο Μανώλης ο γιός της, είχε ήδη ανάψει το φούρνο, τον είχε πανίσει με τον πανιστή, και τώρα περίμενε εμάς, να του πάμε τις τάβλες με τα ψωμιά, να τα βάζει ένε ένα με την πινακωτή στο φούρνο!

    Ο φούρνος χώρεσε όλα τα ψωμιά, και σκέπασε εκείνα που ηταν κοντά στα κάρβουνα με ειδικά χαρτιά να μην καούν μέχρι να ψηθούν και τα πίσω.

    Ετσι συμβάδιζαν τα ψωμιά όλα στο ψήσιμο. Σε μιά ώρα περίπου τα ψωμιά μας ήταν ήδη έτοιμα! Η γύρω ατμόσφαιρα είχε μοσχομυρίσει ζεστό ψωμί! Οταν βγάζουμε τα ψωμιά μας στο τέλος, στην Κρήτη λένε την ευχή τση Παναγίας, που εδώ την είπε η παπαδιά:

    »Πρόβαλε Παναγία μου, με τον Μονογεννή σου,

    και τα ψωμιά εβγάλαμε, να δώσεις την ευχή σου»

    Ένα ένα ψωμί, το έβγαζε ο Μανώλης απ’ το φούρνο , και μείς ζεστό καθώς ήταν, το κόβαμε σε ντάγκους, όπως ήταν χαραγμένα με το μαχαίρι πρίν, και το ξαναβάζαμε στις τάβλες.

    Εδώ πλέον έχει η παράδοση τον λόγο!

    Πρώτον, να προσφέρει η νοικοκυρά , η ο νυκοκύρης ελιές τυρί και ψωμί ζεστό του φούρνου!

    Επίσης, και όσοι βοήθησαν στο ζύμωμα, να παίρνουν δώρο και από ένα δυό ψωμιά!

    Οι ελιές με το ζεστό ψωμί και το τυρί, ήταν πράγματι ένα θαύμα, γιατί ένοιωθες να τρώς και »να σε πχιάνει» πραγματικά!

    Μετά από μιά ώρα περίπου, τα κομμένα πλέον σε ντάγκους ψωμιά, ξαναμπήκαν στο φούρνο, όπου και κλείστηκε για μερικές μέρες, μέχρι να ξεροψιθούν και να γίνουν παξιμάδι.

    Το παξιμάδι μπορεί να διατηρείται για μήνες σε ξηρό και στεγνό μέρος, ενώ το απαλό ψωμί, δύσκολα διατηρείται πάνω από δυό η τρεις μέρες.

     

    Post Views: 847
    Follow on Google News Follow on Flipboard
    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr WhatsApp Email
    Previous ArticleΈνας 13χρονος κατασκευάζει ένα μικροσκοπικό σπίτι με περιορισμένο προϋπολογισμό
    Next Article Ανέκδοτο : Ένας παππούς 97 ετών πάει σε έναν ασφαλιστή.

    Ενδιαφέροντα

    Πώς μιλούσαν στα ’80s; 10 εκφράσεις που έχουν αλλάξει ή ξεχαστεί με τον χρόνο

    8 Ιουλίου 2025

    Η εποχή που η «επιχείρηση τάπερ» στην Ελλάδα προσέφερε σταθερό εισόδημα σε πολλές οικογένειες

    7 Ιουλίου 2025

    Ίμια: 28 χρόνια από την κρίση – Το χρονικό της και η απώλεια των Καραθανάση, Βλαχάκου και Γιαλοψού

    2 Ιουλίου 2025

    Το θρυλικό «Μουσικόραμα» της ΕΡΤ και ο μύθος του παρουσιαστή του

    11 Ιουνίου 2025

    Η «φλορέτα» που έγινε θρύλος στην Ελλάδα του 60 και η ιστορία πίσω από την επιτυχία της

    11 Ιουνίου 2025

    Λιθοβολία: Το ξεχασμένο αθλητικό αγώνισμα και το ρεκόρ του Νικολάου Γιαβάση από την Κάλυμνο

    9 Ιουνίου 2025

    Βίλα Καζούλη: Το ιστορικό αρχοντικό όπου γυρίστηκε η ταινία «Η Υπολοχαγός Νατάσσα»

    9 Ιουνίου 2025

    Στιγμές από μια παλιά οικογενειακή σκηνή: Λεπτομέρειες που ξεχωρίζουν

    2 Ιουνίου 2025

    Τοπικό ποτό από τον Πειραιά με αυθεντική γεύση που ξεχωρίζει και στο εξωτερικό

    2 Ιουνίου 2025

    Το ψωμί με ζάχαρη: Μια γεύση που θυμίζει παιδικές αναμνήσεις

    12 Απριλίου 2025

    Το ποίημα του Γιώργου Σουρή για την Ελλάδα που παραμένει διαχρονικό

    12 Απριλίου 2025

    Το δυστύχημα του ΚΤΕΛ τη δεκαετία του ‘50: Μια επιζώσα αφηγείται

    12 Απριλίου 2025
    Leave A Reply Cancel Reply

    Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.

    ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ
    BEST VIDEOS

    Κορίτσι μπήκε στο νερό για να σώσει γατάκι που είχε παγιδευτεί – Η πράξη της συγκίνησε το διαδίκτυο

    LIFESTYLE

    Απρόσμενη στιγμή: Ο Trannos τραγουδά Χριστοδουλόπουλο – Πώς αντέδρασε το κοινό

    ΔΙΑΦΟΡΑ

    Γυναίκα ανακαίνισε την κουζίνα της με 230 ευρώ και εντυπωσίασε με το αποτέλεσμα

    LIFESTYLE

    Το μπάνιο της Νατάσας Θεοδωρίδου με ροζ μάρμαρο και μίνιμαλ αισθητική εντυπωσιάζει με το στιλ του

    ΓΥΝΑΙΚΑ

    Γυναίκα μοιράζεται τις ασκήσεις που την βοήθησαν στη βελτίωση της φυσικής της κατάστασης και την απώλεια βάρους

    ΠΙΣΩ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ

    Πώς μιλούσαν στα ’80s; 10 εκφράσεις που έχουν αλλάξει ή ξεχαστεί με τον χρόνο

    ΤΑΞΙΔΙ

    Το γεφύρι του Μανώλη «χάνεται» κάτω από τη λίμνη τον χειμώνα και ξαναεμφανίζεται κάθε καλοκαίρι

    ΓΥΝΑΙΚΑ

    Πώς να προετοιμάσετε την επιδερμίδα σας πριν το μακιγιάζ για καλύτερο αποτέλεσμα

    ΑΣΤΕΙΑ

    Αυστραλός βρήκε ευρηματική λύση για το παράνομο παρκάρισμα, εμπνευσμένη από την Ελλάδα

    ΓΥΝΑΙΚΑ

    Πώς να περιποιηθείτε την επιδερμίδα σας με φυσικά μέσα – Συμβουλές περιποίησης για καλύτερη υφή και λάμψη

    ΔΗΜΟΦΙΛΗ
    • LIFESTYLE
      Ιφιγένεια Τζόλα: Η καταγωγή της και η σχέση με την αδερφή της

      Η Ιφιγένεια Τζόλα, μια από τις ανερχόμενες ηθοποιούς της ελληνικής τηλεόρασ...

    • ΔΙΑΦΟΡΑ
      Χειρομαντεία:Η γραμμή στο χέρι σας ονομάζεται «Γραμμή του Γάμου» και δείχνει πότε θα παντρευτείτε!

      Στην χειρομαντεία, οι γραμμές του γάμου αναφέρονται ως και γραμμές της ένωσ...

    • LIFESTYLE
      Η νέα ζωή της Εβελίνας Παπαντωνίου μετά την αποχώρησή της από το μόντελινγκ

      Η Εβελίνα Παπαντωνίου ανήκει στα πιο επιτυχημένα μοντέλα της Ελλάδας, έχοντ...

    • ΕΙΔΗΣΕΙΣ
      Βεβαίωση εργοδότη: Πού θα τη βρείτε και πώς να την εκτυπώσετε ηλεκτρονικά

      Η Βεβαίωση Εργοδότη είναι ένα πολύτιμο έγγραφο για τους εργαζόμενους, καθώς...

    • MEDIA
      Greek-flix: Εφαρμογή για streaming σειρών, ταινιών και ελληνικών καναλιών

      Greek-Flix: Η Απόλυτη Εφαρμογή για Δωρεάν Σειρές, Ταινίες και Ελληνικά Κανά...

    • MEDIA
      Δωρεάν περιεχόμενο στο YouTube: Ταινίες διαθέσιμες για όλους

      Οδηγός για Δωρεάν Ταινίες μέσω YouTube: Πώς να Απολαύσετε Ταινίες χωρίς Δια...

    • LIFESTYLE
      Θάλεια Προκοπίου: Πώς είναι σήμερα και τι κάνει η πρώην πρωθιέρεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας

      Η Θάλεια Προκοπίου ήταν αναμφίβολα μία από τις πιο εντυπωσιακές παρουσίες σ...

    • LIFESTYLE
      Το μπάνιο της Νατάσας Θεοδωρίδου με ροζ μάρμαρο και μίνιμαλ αισθητική εντυπωσιάζει με το στιλ του

      Το μπάνιο της Νατάσας Θεοδωρίδου που μοιάζει βγαλμένο από όνειρο Αν αναρωτι...

    • MEDIA
      3,5 εκατ. για το 65%: Τίναξε τη μπάνκα στο Dragon’s Den ο Γιοχάη με προσφορά-μαμούθ, το προϊόν που τον ξετρέλανε

      Ο δεύτερος κύκλος του «Dragons Den» ολοκληρώθηκε με το τελευταίο επεισόδιο...

    • ΠΙΣΩ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ
      Πώς μιλούσαν στα ’80s; 10 εκφράσεις που έχουν αλλάξει ή ξεχαστεί με τον χρόνο

      10 φράσεις από τα ‘80s που σήμερα ακούγονται σαν... εξωγήινη γλώσσα Αν μεγα...

    INTERZITA LTD EOOD © | 2015 - 2025
    • ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
    • Σχετικά με εμάς

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.